Definicja Afrodyta

Co to jest AFRODYTA: wmit. gr. bogini miłości ipiękna. Na temat jej narodzin istnieją dwa odmienne przekazy: wg jednej zwersji mitu Zeus spłodził ją zDione, córką Okeanosa inimfy morskiej Tetydy; wg innej - narodziła się zpiany morskiej powstałej znasienia Uranosa, którego genitalia, odcięte sierpem poprzez Kronosa, wpadły do morza izapłodniły fale. Tuż po wyłonieniu się A. zmorza Zefiry przeniosły ją wpowietrzu na początku na Kyterę, apóźniej na wybrzeża Cypru, gdzie powitały ją Hory (Pory Roku). Wózkiem zaprzężonym wgołębie iwróble bogini pojechała na Olimp. Wg późniejszych interpretacji filozoficznych, obcych najstarszym mitom otej bogini, rozróżniano A. Uranię (Niebiańską), boginię miłości czystej iszlachetnej, i A. Pandemos (tak zwany A. Pospolitą), boginię miłości pospolitej ifizycznej. A. była żoną Hefajstosa ikochanką Aresa, który to związek zaowocował narodzinami Erosa iAnterosa, Dejmosa iFobosa (Trwogi iStrachu), Harmonii (późniejszej żony Kadmosa), czasami dodaje się do tej listy również iPriapa, opiekuna ogrodów, boga Lampsakos. A.romansowała także z Adonisem i z Anchizesem, zktórym miała syna, Eneasza. A. potrafiła być także mściwa. Jej gniew odczuła na sobie Eos (Aurora), którą bogini za związek zAresem ukarała nieodwzajemnionym uczuciem do Oriona, z kolei na nie okazujące jej czci kobiety zLemnos zesłała A. woń nie do zniesienia, tak iż mężowie porzucili je dla branek trackich. A. wwyniku sądu Parysa, który miał rozstrzygnąć spór iprzyznać jabłko najpiękniejszej zbogiń - Herze, Atenie albo A. - oddając Parysowi rękę Heleny, stała się powodem wojny trojańskiej. A.czczono raczej na wyspach Cypr iKytera (miasto Pajos). Jej kult przywędrował do Grecji ze wschodu, na co wskazują analogie zfenicką Astarte i frygijską Kybele (ogromną Boginią). Jako matka Eneasza A.-Wenera (którą utożsamiano ze staroitalską boginią Venus) stała się specjalną patronką Rzymu, uważano ją za matkę rodu Juliuszów, potomków Juliusza, syna Eneasza iwnuka bogini. Wywodzący się ztego rodu Cezar zbudował wRzymie świątynię ku czci bogini - Venus Genetrix (Wenus Rodzicielka, Wenus Matka). WRzymie uważano A.-Wenus także za opiekunkę ogrodów iroślinności. A.stanowiła wdzięczny przedmiot autorski dla twórców: wmalarstwie dla S.Botticellego (Narodziny Wenus), D. Velzqueza (Wenus zlustrem), Tycjana, Cranacha st., P.P.Rubensa, N.Poussina; wrzeźbie dla Praksytelesa, Lizypa, J.B. Pigallea, B.Thorvaldsena; wlit. między innymi dla Apulejusza (Metamorfozy, lub Złoty osioł), Szekspira (Wenus iAdonis)